رئیس جمهور فرانسه قدرت خود را مدیون قانون اساسی جمهوری پنجم است که در سال 1958 به تصویب رسید و در درجه نخست برای شارل دوگل و دوران ریاست جمهوری او پایهریزی شده بود.
این قانون در سال 2002 بار دیگر تصحیح شد و دوره ریاست جمهوری از هفت سال به پنج سال کاهش یافت.
بر اساس قانون اساسی فرانسه ریاست جمهور با رای مستقیم مردم برگزیده میشود و میتواند هرچند بار که مایل باشد در انتخابات شرکت کند.
رئیس جمهور فرانسه یکی از معدود رئیسان جمهوری است که در برابر پارلمان پاسخگو نیست ولی قدرت او به گونهای دیگر محدود میشود و آن هنگامیاست که در انتخابات پارلمان گروه سیاسی دیگری اکثریت کرسیهای پارلمانی را به خود اختصاص دهد.
برای چنین شرایطی که در سال 1997 و2002 پیش آمد و به نخست وزیری لیونل ژوسپین انجامید قانون اساسی فرانسه پیش بینیهای لازم را انجام نداده است و همین موضوع به فلج شدن اوضاع سیاسی چندین بار انجامیده است.
در انتخابات روز یکشنبه هر چند چهار نامزد برای خود شانس بیشتری را قائل هستند ولی آخرین نظر سنجیها نشان میدهد که رقابت اصلی بین نامزد محافظه کار نیکولای سرکوزی و نامزد سوسیالیستها سکولن رویال خواهد بود.
همه نظر سنجیها نشان میدهد که در فرانسه گرایشهای دست راستی سایه بر جامعهای انداخته است که تاکنون بسیاری از این گرایشها را یا کتمان میکرد و یا جدی نمیشمرد.
در انتخابات دور پیش هنگامیکه بر خلاف تصور همه لوپن افراطی به جای نامزد سوسیالیستها به دور دوم راه یافت، زنگ خطر به یکباره در فرانسه نواخته شد و همه نیروهای پیشرو برای جلوگیری از انتخاب لوپن به یکباره به ژاک شیراک پیوستند و بدین گونه مانع ورود لوپن به کاخ الیزه شدند.
این بار ولی گرایش عمومیبه نیروهای دست راستی به طیف متوسط جامعه فرانسه نیز رسوخ کرده است و همین موضوع شانس نیکولای سرکوزی را در برابر رویال افزایش داده است.
با همه این پیشبینیها ولی هنوز آنگونه که آمار نشان میدهد بسیاری از فرانسویان در مورد نامزد مورد علاقه خود مردد هستند و جذب آنها میتواند در آخرین لحظه به پیشی گرفتن یکی از دیگری بیانجامد.
در این میان بسیاری از روشنفکران و سیاست مداران پیشین که از گرایش مردم به سوی طیف راست نگران شده اند،در روزهای اخیر پا به صحنه نهاده و در مورد تبعاتی که ریاست جمهوری سارکوزی میتواند برای جامعه فرانسه داشته باشد،هشدارمیدهد.
در حومه شهرهای بزرگ فرانسه نیز که در ماههای گذشته شاهد ناآرامیهای زیادی بود، نهضتی پا گرفته است که بدون توجه به دیدگاه نامزدهای ریاست جمهوری فقط شعار همه کس به جز سارکوزی را دنبال میکند.
به نوشته بیشتر مطبوعات اروپایی ولی جامعه شهر نشین فرانسه در کنار کشاورزان این کشور که با نگرانی حوادث ماههای گذشته را دنبال میکردند و از سوی دیگر از نقش فرانسه در اتحادیه اروپا نیز راضی نبودند، بدون آن که مایل باشند دیدگاه خود را علنی کنند تمایلهای دست راستی را دامن میزنند.
نمونه بارز این موضوع در هفته گذشته هنگامینمایان شد که در مراسمیکه در حضور نامزد سوسیالیستها سکولن رویال برگزار شده بود، سرود ملی فرانسه نواخته شد و خانم رویال با آن همراهی نکرد. همین موضوع دستاویزی برای سرکوزی و لوپن شد تا میهن پرستی خانم رویال را زیر سئوال برد،امری که اگر در سالها ی پیش اتفاق میافتاد چندان مورد توجه قرار نمیگرفت.
سرکوزی خود پسر مهاجری از مجارستان است ولی با اتکا به دوران وزارت کشورش در دوره ژاک شیراک توانست خود را به عنوان محافظه کاری که از رویارویی با نیروهای دست چپی ابایی ندارد جا اندازد واکنون همین پیشینه را برای به گفته خود اصلاح جامعه فرانسه به کار گرفته است.
با همه این تاکتیکها ولی رای دهندگان فرانسوی نشان داده اند که بیشتر از بقیه مردم قاره اروپا سیاسی فکر میکنند و ممکن است نگرانی آنان از فرانسهای که با گرایش به راست از آرمانهای فرهنگی خود دور افتد،آنان را وادارد تا راه دیگری را انتخاب کنند.
همه چیز نشان از کشیده شدن انتخابات به دور دوم دارد و در آن هنگام چه بسا که فرانسه جهان را حیرتزده کند.